Không gia đình

Abstract

Không gia đình là một câu chuyện xưa cũ kể về em bé không cha mẹ, không họ hàng thân thích tên là Remi, đi theo một đoàn xiếc thú gồm có chó, khỉ, rồi cầm đầu đoàn ấy đi lưu lạc khắp nước Pháp để kiếm sống. Sau đó bị tù ở Anh, cuối cùng tìm thấy mẹ ruột và em của mình. Em bé Rêmi ấy đã lớn lên trong gian khổ, vượt qua những trận bão tuyết khắc nghiệt nhất, những con đói đến mơ màng đầu óc. Cậu bé cũng rất dũng cảm và kiên cường khi chung đụng với mọi hạng người, sống khắp mọi nơi, "nơi thì lừa đảo, nơi thì xót thương" nhưng vẫn giữ nguyên những nét đẹp sáng giá trong tâm hồn mình.

Remi đã tự lao động, kiếm từng chút tiền để mua bánh mì, để sống qua những năm tháng cực nhọc ấy. Khi bắt đầu là dưới quyền điều hành của một ông già từng trải và đạo đức - là người ảnh hưởng rất nhiều đến cách sống và tư duy của Remi sau này - cụ Vitali. Tuy nhiên thì về sau, cậu bé tự lập và không những lo cho mình mà còn bảo đảm việc biểu diễn và sinh sống cho cả một gánh hát rong từng khốn đốn ấy. Đã có khi em và cả đoàn lang thang mấy hôm liền không có chút gì trong bụng. Đã có khi em suýt chết vì cái rét buốt vô tình của nước Pháp năm ấy. Đã có khi em bị lụt ngầm chôn trong giếng mỏ mười mấy ngày đêm. Đã có khi em mắc oan bị giải ra trước tòa và bị ở tù.

Và cũng từng có lúc khi em may mắn được nuôi nấng đàng hoàng, no ấm. Mặc dù vậy thì ở đâu, với cương vị là ai, trong cảnh ngộ nào, em vẫn rất nghiêm túc theo nếp rèn dạy của ông già Vitali giữ phẩm chất tốt đẹp nhất khi làm người. Đó là không bán rẻ sự ngay thẳng, gan dạ, tự trọng, thương người, ham lao động, không ngửa tay xin xỏ, không dối trá, gian giảo, nhớ ơn nghĩa, luôn luôn muốn làm người có ích… của mình cho bất kỳ hoàn cảnh nào hay bất kỳ ai.